|
Polecamy:
|
|
|
|
|
|
|
|
Fotoalergia - uczulenie na słońce  Grupa schorzeń, które charakteryzują się występowaniem nadwrażliwości na
promieniowanie słoneczne, nazywana jest fotodermatozami. Obecność melaniny
determinuje podział skóry na fenotypy, w zależności od reakcji na promieniowanie
słoneczne.
Dla mieszkańców Europy środkowej wyróżnia się 4 typy skóry:
- I – która nigdy się nie opala, zawsze ulega oparzeniom,
- II – czasami się opala, często ulega oparzeniom,
- III – często się opala, czasami ulega oparzeniom,
- IV – zawsze się opala, rzadko ulega oparzeniom.
Rasy z ciemniejszą skórą są sklasyfikowane jako typ świetlny V, a rasa
czarna jako typ świetlny VI. Nadwrażliwość na światło może być wynikiem
dodatkowego działania substancji światłouczulających pochodzenia
endogennego (porfirie). Niektóre choroby skóry zaostrzają się pod
wpływem światła (toczeń rumieniowaty). Pozostałe postacie nadwrażliwości na
światło są wynikiem skojarzonego działania światła i zewnątrzpochodnych
substancji światłouczulających. Prowadzą do powstawania odczynów
fototoksycznych i fotoalergicznych, przy czym w patogenezie tych
reakcji aktywne jest przede wszystkim widmo UVA. Reakcja
fototoksyczna przejawia się w wystąpieniu zmian skórnych (pokrzywka,
wysypka, pęcherze) i uczucia pieczenia (ostre oparzenia słoneczne). Występuje
niedługo po opalaniu i jest ograniczona do miejsc eksponowanych na światło i
substancję fototoksyczną (nie obejmuje całego ciała). Odczyny fototoksyczne
przypominają oparzenia chemiczne. Teoretycznie mogą wystąpić u wszystkich ludzi,
pod warunkiem zadziałania substancji fototoksycznej i promieniowania UV w
odpowiednio dużej dawce.
Do reakcji
fotoalergicznej dochodzi tylko u niektórych osób
stosujących leki czy kosmetyki fotouczulające. Zmiany skórne pojawiają się
po blisko 24 godzinach od kąpieli słonecznej. Po jakimś czasie
mogą przybrać postać bardzo trudnych do usunięcia
przebarwień.
Zmodyfikowane pod wpływem słońca cząsteczki leków
łączą się z białkami skóry, tworząc alergeny, które są
zapamiętywane przez układ odpornościowy. W rezultacie tego po każdym zażyciu
leku i nawet bardzo krótkiej ekspozycji na słońce pojawia się ostry stan zapalny
skóry z obrzękiem i pokrzywką. W wyniku zainicjowania procesu immunologicznego,
pomimo zaprzestania kontaktu z substancją
uczulającą, wytwarza się czasami oporna na leczenie, tzw. przetrwała
nadwrażliwość na światło, obejmująca szeroki zakres promieniowania – UVA, UVB, a
nawet światło widzialne. U pacjentów dotkniętych tą chorobą niekiedy dochodzi do
uogólnionego zapalenia skóry (erytrodermia).
Na wystąpienie fotoalergii najbardziej narażone są osoby o fenotypie I, II i
III, czyli osoby z tzw. jasną karnacją. Na ciele, szczególnie w
miejscach, gdzie skóra jest delikatniejsza i rzadziej wystawiana na słońce,
pojawiają się plamki i wysypka.
Skóra w tych miejscach jest zaczerwieniona. Dotykając zmienionych chorobowo
miejsc, pod palcami wyczuwamy grudki i krostki. Towarzyszy temu
nieprzyjemne swędzenie lub pieczenie. Mogą pojawić się pęcherzyki. Jednym z
objawów występujących przy uczuleniu fotoalergicznym może być gorączka
dochodząca nawet do 39 stopni.
Fotoalergia może
być także szkodliwa dla oczu, szczególnie dla osób o
niebieskich oczach (I, II lub III fenotyp). Kiedy szczypią i łzawią oczy, to
znak, że coś się dzieje. Doraźnie można zastosować sól fizjologiczną do
przemywania oka, lecz najbardziej wskazana wydaje się wizyta u okulisty. Doradzi
on, jak latem dbać o oczy, i pomoże wybrać okulary przeciwsłoneczne z
filtrem. Jeśli do tej pory nie pojawiły się symptomy wskazujące na
fotoalergię, niestety nie oznacza to, iż już nie jesteśmy narażeni na alergię.
Fotouczulenie może się pojawić w każdym wieku. Przed oddaniem się
wielogodzinnym kąpielom słonecznym warto sprawdzić, czy leki, które
przyjmujemy, a nawet popijane herbatki, nie wchodzą w reakcję ze
światłem słonecznym, stanowiąc zagrożenie dla skóry. Wiele leków zażywanych
doustnie uwrażliwia skórę na światło słoneczne (m.in. tetracykliny, sulfonamidy,
niesterydowe leki przeciwzapalne, niektóre leki przeciwtrądzikowe, środki
hormonalne), co w konsekwencji może prowadzić do jej poparzeń. Podobne działanie
mogą powodować również niektóre napary z ziół, np. dziurawca, czy też sok z
selera. Do układów fotouczulających zaliczyć można również substancje zapachowe
oraz barwniki stosowane w preparatach kosmetycznych. Substancje te w połączeniu
z ekspozycją słoneczną mogą być przyczyną wielu alergii i przebarwień
pojawiających się na skórze.
|
|
|
|